Alexander Puskin sinh trưởng trong một gia đình quý tộc Mát-xcơ-va (Moscow), mất ở Pê-tec-bua (Peterburg). Sáng tác của ông chịu ảnh hưởng phong trào ánh sáng Nga, châu Âu và lý tưởng phái Tháng Chạp. Ông là nhà thơ, nhà văn thiên tài của nước Nga.

Thời học sinh, Puskin đã sáng tác một số bài thơ, tiêu biểu là bài "Hồi ức ở Hoàng Thôn", báo hiệu tài năng và hướng đi tương lai của nhà thơ.

Sau khi tốt nghiệp trung học, Puskin làm việc ở Bộ Ngoại giao. Tuy vậy ông đã viết một số bài thơ cổ vũ nhiệt tình đấu tranh chống chế độ Nga hoàng, kêu gọi giải phóng nhân dân.

Nga hoàng ra lệnh trục xuất ông khỏi Peterburg và lưu đày. Trong thời gian bị lưu đày, ông tiếp tục làm thơ.

Về phương pháp sáng tác, từ chủ nghĩa lãng mạn cách mạng với những bài thơ trữ tình ông chuyển sang phương pháp hiện thực.

Các tác phẩm: Cuốn tiểu thuyết thơ "Ep-ghê-nhi Ô-nhê-ghin" (1823), vở bi kịch lịch sử "Bô-rit Gô-đu-nốp" (1825), những tác phẩm văn xuôi "Người da đen của Pi-ôt đại đế", "Người trưởng trạm", "Người con gái viên đại uý"... là những tác phẩm đặt nền móng cho phương pháp hiện thực ở nước Nga.

Sống chưa trọn 38 tuổi đời, Puskin đã để lại một di sản văn hoá đồ sộ. Gần 1.000 bài thơ, hàng chục trường ca, truyện thơ, kịch thơ, tiểu thuyết bằng thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, bút ký, phê bình văn học... Ông đã tạo nên cả một thời đại - thời đại Puskin, và là người đầu tiên đặt nền móng cho một ngôn ngữ Nga hiện đại. Puskin đã khai sáng một thời đại hoàng kim của văn học Nga thế kỷ 19, với những tên tuổi lẫy lừng: Léc-môn-tốp; Gô-gôn; Biê-lin-xki; Tuốc-ghê-nhép; Đốt-xtôi-ép-xki; Lép Tôn-tôi; Sê-khốp...

Puskin đã tham gia trận quyết đấu vào ngày 10/2/1837 để bảo vệ danh dự, và ông đã bị sát hại.

[color=purple]GỬI...

Anh nhớ mãi phút giây huyền diệu:
Trước mắt anh em bỗng hiện lên,
Như hư ảnh mong manh vụt biến.
Như thiên thần sắc đẹp trắng trong.

Giữa day dứt sầu đau tuyệt vọng
Giữa ồn ào xáo động buồn lo
Tiếng em nói bên tai anh văng vẳng
Bóng dáng em anh gặp lại trong mơ

Tháng ngày qua những cơn gió bụi,
Đã xua tan mộng đẹp tuổi thơ,
Lãng quên rồi giọng em hiền dịu,
Nhoà tan rồi bóng dáng nguy nga.

Giữa cô quạnh âm u tù hãm
Dòng đời trôi quằn quại hắt hiu,
Chẳng thiên thần, chẳng nguồn cảm xúc,
Chẳng đời, chẳng lệ, chẳng tình yêu.

Cả hồn anh bỗng bừng tỉnh giấc:
Trước mắt anh em lại hiện lên,
Như hư ảnh mong manh vụt biến,
Như thiên thần sắc đẹp trắng trong.

Trái tim lại rộn ràng náo nức,
Vì trái tim sống dậy đủ điều:
Cả thiên thần, cả nguồn cảm xúc
Cả đời, cả lệ, cả tình yêu.
Thuý Toàn dịch

Biển

Tôi chưa ra biển bao giờ
Ngỡ biển xanh, xanh màu im lặng
Tôi chưa yêu bao giờ
Ngỡ tình yêu là ảo mộng

Ngày nay tôi đã ra biển rồi
Biển nhiều sóng to, gió lớn
Ngày nay tôi đã yêu rồi
Tình yêu nhiều khổ đau - cay đắng

Không gió lớn, sóng to không là biển
Chẳng nhiều cay đắng, chẳng là yêu...

Ngài và anh, cô và em

Nàng buột miệng đổi tiếng ngài trống rỗng
Thành tiếng anh thân thiết đậm đà
Và gợi lên trong lòng đang say đắm
Bao ước mơ tràn hạnh phúc reo ca.

Trước mặt nàng tôi trầm ngâm đứng lặng
Không thể rời ánh mắt khỏi nàng
Và tôi nói: Thưa cô, cô đẹp lắm!
Mà thâm tâm: anh quá đỗi yêu em!